Hər bir xalqın mənəvi varlığını müəyyənləşdirən əsas amillər onun mədəniyyəti, əxlaqı, folkloru, sənəti, ədəbiyyatıdır. Ahıska türkləri sürgün olduqdan və müxtəlif ölkələrdə məskunlaşdıqdan sonra milli mədəniyyəti qorumaq asan olmamışdır. Hazırda on ölkədə məskunlaşmış Ahıska türkləri müxtəlif dillərdə təhsil alır, fərqli etnik mühitlərdə yaşayırlar. Buna görə də türklüyün qəhrəman xalqı olan Ahıska türkləri 1944-cü il sürgünündən sonra vətənə dönüş mücadiləsi ilə yanaşı, mənəvi varlığı, milli kimliyi qorumaq uğrunda da mənəvi mücadilə aparırlar! Bu mücadilənin milli əhəmiyyəti bəlkə də vətən uğrunda siyasi mücadilədən daha vacibdir, çünki Ahıska türklərinə qarşı sürgündə olan haqsızlıqlardan əsası – onların milli kimliyinə olan qəsd, ulu türk soyu olan ahıskalıların müəyyən dairələr tərəfindən türk etnik varlığının danılması və bəzən sarsılmasıdır. Lakin Ahıska türkləri artıq 80 ildən çoxdur sürgündə qalsalar da, milli kimliklərini, qürur duyduqları türk varlıqlarını, ana dillərini qoruyub saxlayır, uca türk adı uğrunda şərəflə mübarizə aparırlar. Türklük uğrunda bu mənəvi mücadiləni öz əhəmiyyətinə görə ahıskalıların vətən uğrunda siyasi mübarizəsindən heç də az dəyərli hesab edirəm. Çünki, milli varlıq və milli iradə olmadıqda vətənə dönüşün də mənası itir. Türk olaraq vətəndən sürgün edilənlər bu soydaşlarımız türk olaraq da vətənə qayıtmalıdırlar. Fikrimcə, milli kimlik uğrunda mücadilə daha çətindir, çünki siyasət meydanında deyil, insanların daxilində, könlündə, qəlbində gedən fərdi mənəvi mücadilədir. İnsanların daxilinə isə yalnız səmimi, təmənnasız sənət adamları, haqq yolunda olan şairlər, yazıçılar təsir edə bilər.
Son dövrlərdə milli varlıq yolunda mücadilə aparan mücahid – həyatını xalqının mənəviyyatına, milli dəyərlərinə və bununla da türk kimliyinin və vətən eşqinin qorunmasına həsr etmiş haqq aşiqi, ünlü şairmiz MİRCEVAT AHISKALIDIR.
Mən Mircevat Ahıskalının yaradıcılığı haqqında bir neçə məqalə yazmışam və onu mənəviyyat, irfan və milli şair adlandırmışam.
Mircavat Hocamızın şairliyi mahiyyət etibarilə VƏTƏN, DİN, İMAN, MİLLƏT yolunda mücadilədir. Onun şairliyini, vətən sevdasını mən pir əlindən badə içmiş Haqq aşiqlərinin şairliyinə və eşqinə bənzədirəm. Qurani-Kərimdə şairlər iki hissəyə bölünür: haqdan uzaq şairlər və haqq yolunda olan şairlər: «Biz ona (Muhamməd-ə) şeir öyrətməmişik. Bu ona lazım da deyil. Onun söylədikləri sadəcə bir öyüddür» - Yəsin, 69. «Şairlərə sapmışlar, pərəstişkar adamlar tabe olarlar» - Şuara, 224. «Ancaq başqa şairlər də var, bunlardan deyil onlar. O şairlər ki, iman gətiriblər, saleh işlər görüblər, Allahı tez-tez anıblar, zülm çəkəndən sonra uğur qazanıblar» - Şuara, 227.
Mircevat Hocam, mənim mənəvi qardaşım, məhz belə imanlı, saleh işlər görən, milli-mənəvi axtarışlar yolunda zülm çəkən, bəzən arxadan zərbələr alıb əzab çəkən, ancaq milli-mənəvi, irfani axtarışlarından dönməyən, Allahı tez-tez anan, zülm çəkəndən sonra uğur qazanan Haqq aşiqidir. Mircevat Hocamız şeirin, ədəbiyyatın, haqq sözün milli ruhun qorunmasında əhəmiyyətini dərindən anlayır və yaradıcılığında da məhz mənəvi-əxlaqi, fəlsəfi, milli məsələlərdən, əxlaq və mənəviyatdan danışır, sürgün həyatı yaşayan soydaşlarının yaralı qəlbinə məlhəm, səbatsızlara dayaq, mənəviyyat yolçularına yoldaş olmağı həyat və yaradıcılıq məqsədi hesab edir və bu milli mətləbləri əsərlərində ifadə edir.
Lakin Ahıskanın, türklüyün milli şairi Mircevat Hocamızın milli mündəricəli əsərləri, şeir, sənət mücadiləsi yalnız onun özünün şəxsi yaradıcılığı, Ahıska ədəbiyyatında bir çox janrların, yaradıcılıq türlərinin əsasını qoymuş onlarla kitabı ilə məhdudlaşmır. Haqq, İnsanlıq, Türklük, Ahıska sevdalısı olan Mircevat Hoca sürgünlərdə, qürbətlərdə yaşayan soydaşlarının milli, mənəvi maariflənməsi, yaşadıqları yad ölkələrdə öz etnik varlıqlarını, türk kimliklərini dərk etmələri və unutmamaları üçün xüsusi bir Ədəbiyyat Məktəbi, MİRCEVAT AHISKALI ƏDƏBİYYAT MƏKTƏBİ yaratmışdır. Bu məktəbin əsas amalı xalqın etnik varlığını, milli ruhunu, bəşəri dəyərlərini, tarixi yaddaşını qoruyan, kamil şairlər, yazıçılar yetişdirməkdir. Mircevat Hoca bu fəaliyyətini səmim-qəlbdən, öz həyat amalı kimi illərdir davam edir. Heç bir təmənna güdmür, yeganə amalı Ahıskalı soydaşlarının milli ruhunu, etnopedaqoji ənənəsini, mədəniyyətini və son nəticədə – vətən sevgisini qorumaqdır, soydaşlarının kim olduqlarını daim xatırlatmaqdır. Onun öz əsərlərində də əsas sual – biz kimik, haradan gəlib hara gedirik, məqsədimiz, vəzifəmiz nədir suallarıdır.
Ahıska türkləri qürurlu insanlardır və yaşadıqları ölkələrdə də öz türk kimliklərindən gələn qürurla yaşayırlar. Sürgünün ağır illərində Ahıskalı qardaşlarım heç bir ölkədə, heç bir təzyiqə, haqsızlığa baxmadan milli varlıqlarını qürurla qorudular, başı uca, alnı açıq yaşadılar və bu gün də belə yaşayırlar. Ahıska türklərinin sürgün həyatı türklüyün böyük ideoloqu Əli Bəy Hüseynzadənin bu fikrini qətiyyətlə təsdiqləyir: “Türklər ya ölər, ya hicrət edərlər, fəqət, qul olmazlar”
Bu qürurun bir mühüm qaynağı da, fikrimcə, Ahıska türklərinin sürgündə qoruyub yaşatdıqları folklor, milli kimlik şüuru, ədəbiyyatdır, o cümlədən MİRCEVAT AHISKALININ yaratdığı və uğurla davam edən, onlarla yazar yetişdirən şeir, Ədəbiyyat Məktəbidir. Yetişdirdiyi şairlərin, yazıçıların əsərləri, kitablarıdır. Onun yetirmələrinin əsərlərindəki qəhrəmanlar da ilk növbədə mən kiməm sualına cavab axtaran insanlardır. Bu sualı özünə verən personaj özünü dərk edərək milli kimliyini də qətiyyətlə anlayır və qoruyur.
Mircavat Hoca Məktəbinin belə yetirmələrindən biri də bir çox əsərlərin, kitabların müəllifi, istedadlı yazar Mail İŞIKGİLDİR. MİRCEVAT HOCANIN digər tələbələri kimi, Mail İŞIKGİL də oxucularına deyil, ilk növbədə özünə sual verir: Mail IŞIKGİL kimdir? Nereden gelir? Nereye gider? Benimsediği yolun adı nedir? İlerlemeye çalıştığı yolu aydınlatan kimdir? Kalem tutmaya ne zaman başlamıştır? Mail bu suallarla yalnız özünə deyil, əslində, sürgünlərdə olan soydaşlarına, xüsusən gənclərə müraciət edir.
Mail IŞIKGİL; on altı ağustos bin dokuz yüz seksen yedi senesinde Özbekistan’ın Fergana ilinde “Ne mutlu Türküm diyene!” düşüncesiyle yaşayan Dr. Tahir’den olma, Dr. Bahtlı’dan doğma Mail MADADOV ismiyle Ahıska Türk’lerinin Kılde köylüsü olarak gelmiştir bu iki kapılı hana. Her kul imtihan edilmek için var edilmiştir. Mail MADADOV ise ilk imtihanı doğum esnasında doğum travması yaşamış ve hakkında; “Yaşamaz! Yaşasa bile boynundan aşağısı felçli yaşar!” demiştir hekimler. Kadın doğum ve bayan hastalıkları dalından uzman olan annesi Bahtlı Hanım’ın gösterdiği gayreti, sabrı ve anbean ettiği duaları sayesinde uzman Özbek hekimlerini şaşırtmayı başarmıştı. Bu şekilde Mail MADADOV’UN ilk sınavı vermesini de sağlamıştır.
Vatan özlemiyle yanan MADADOV ailesi bin dokuz yüz doksan senesinde Azerbaycan’ın Bakü şehrine, dört sene sonrasında da yanan vatan aşkıyla Türkiye’nin Bursa şehrine yerleşmiştir. Kendi vatanında kimlik sahibi olmanın çok zor olduğu yıllardı. Soy ağacını detaylı bir şekilde inceleyen babası ağacın başında Işık ismini görmüş ve MADADOV isminin yerini IŞIKGİL aldı.
Mail İŞIKGİL öz həyat yolu, təhsili haqqında bunları deyir: “Bin dokuz yüz doksan dört senesinde İhsan Dikmen 3. İlköğretim Okulu’nda başladı eğitimim. Özellikle görme hususunda yaşadığım sağlık sorunum ve yaşadığım kömür zehirlemesiyle oluşan sara rahatsızlığı, eğitimimde aşırı destek alma ihtiyacı oluşturuyordu. Sağ olsun ki kıymetli anam bu ihtiyacımı bizzat kendisi gideriyordu. Altı, yedi ve sekizinci sınıfı Yahya Kemal Beyatlı İlk Öğretim Okulu’nda sonlandırınca Nuri Erbak Lisesi ile devam eden eğitimimi on yedi şubat iki bin sekiz senesinde tamamlamayı başardım. Ailem eğitime çok değer veriyor ve başarabileceğime inanıyor ve beni de inandırıyorlardı. Bu sayede yirmi yedi ağustos iki bin on tarihinde T.C. İstanbul Aydın Üniversitesi Anadolu Bil Meslek Okulu Hastane Yönetimi ve Organizasyon Programı ön lisan olarak akabinde ise üç ağustos, iki bin on üç tarihinde T.C Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi lisans diplomasını almayı başardım”.
Sürgün dövründə müxtəlif ölkələrə səpələnmiş, əqrabaların, qohumların bir-birindən uzaq düşdüyü yaşam tərzində Mail İŞIKGİL şəxsiyyətin formalaşması üçün ailə dəyərlərinin xüsusi rolunu, valideynlərinin əməyini xüsusi qeyd edir: “Her ferdin karakteri oluşurken ailenin büyük payı vardır. Lise yıllarında çok canım sıkılırdı. Özellikle yaz tatillerinde. Bunu her belirtiğimde annem; “Kitap oku. Kitap oku. Onlardan daha iyi dost bulamazsın! Onlar seni asla terk etmez!” diye diye bana kitap okumayı öğretti. Gerçekten onlar gibi dost yokmuş. Bu gerçeği öğrendikçe edebiyat dünyasına büyük bir hevesle sarıldım. Sarıldım ama yazmak… Yazmak gibi bir fikrim yahut arzum yoktu”.
Ailə mühitində milli xarakterə, zəhmətkeşliyə, məsuliyyətə yiyələnmiş Mail İŞIKGİL valideynlərinin öyüdlərinə uyğun olaraq öz həyat yolu uğrunda mücadiləyə başlayır və bu mücadiləni müəyyənləşdirmək üçün türk-islam fəlsəfəsinə əsaslanır: “iki kapılı han olarak nitelendiğim bu hayat yolculuğu; çeşit çeşit imtihanlar, inişler, çıkışlar ve büyük, küçük virajlar taşır içerisinde. Kişi gerçekten yaşamak istiyorsa bunların farkında olmalı ve ona göre hareket etmelidir. Aksi halde o kişinin pek yaşadığı söylenemez! Sonuçta yalnızca nefes almak yaşamak değildir. Yaşayabilmek için ise inişlerde sabır göstermeli, çıkışlarda kibre kapılmamalı, imtihanları geçmek için çaba sarf etmeli ve gördüğü virajları geçebilmek için en doğru yönü seçmelidir”.
Mail İŞIKGİLin həyat yolu axtarışlarında Ahıska türklərində, o cümlədən İşıkgil ailəsində şeirə böyük dəyər verilməsi olub, Resul dedesinin şeir yazmsı olub:
“Bilindiği üzere ergenlik dönemindeki herkesin kanı, gönlü kaynar ve elinden üç-beş satırlık sözler dökülür. Benim de o dönemime ait birkaç tane şiir kılığında karalama vardı. Annem; “Rahmetli Resül deden çok güzel şiir yazardı. Hakkın rahmetine kavuştuğu gün nenen hepsini yaktı. Çok az bir kısmını kurtarabildim. Günü geldiğinde sana gösteririm.” dedi. Bunun üzerine içimde şiir yazma hususunda büyük bir arzu oluştu. Gerçekten yazmak istiyor ve yazdığımı sanıyordum. Ta ki hayatımın en kıymetli virajına gelinceye dek”
Lakin şairlik sadəcə arzu ilə olmur, şairlik poetik duyğu və həm də hiss, bilim, savaddır. Şeir yazmaq üçün şeiriyyəti bilmək lazımdır. Lakin şairlik okulda, universitetdə öyrədilmir, şairliyi yalnız ünlü ustad şairlərdən öyrənə bilərsən. Belə şairlə tanış olmaq isə qismətdən asılıdır və qismət belə bir mühüm məqamda Mail İŞIKGİL üçün bir şans yaradır, o ünlü şair Mircevat AHISKALI ilə tanış olur:
“O günü bugün gibi hatırlıyorum. İki bin sekiz senesiydi. Annem ile babamı IŞIKKALE isimli polikliniklerinde ziyarete gitmiştim. Gerçekten yazmak istediğimi bilen Mevla’m bana o gün Ahıska edebiyatının ulu çınarı Mircevat AHISKALI ile tanışmayı nasip etti. O tarihlerde “ÜSTADIM” demekle gurur duyduğum Mircevat AHISKALI; “Seninle Seni Ararım” isimli eseri için çalışıyor ve organ nakli hususunda tıbbi bilgi edinmek için Dr. Ever Akkale’nin yanına gelmişti. Talep ettiği tıbbi verileri almasının akabinde tanışmak nasip oldu. Babamın benim de şiir yazdığımı söylemesiyle yazdıklarımı görmek istedi. Okuduklarını çok beğenmiş, daha iyilerini yazabileceğimi belirtmiş ve kendisinin verdiği eğitimlere davet etmişti. Bu beni çok mutlu etmişti. Sonuçta koskoca Mircevat AHISKALI şiirlerimi beğenmişti. O günden sonra ben Mail IŞIKGİL, Ahıska edebiyatının ulu çınarının gölgesinden ayrılmayarak bugün en kıdemli talebesi sıfatına ulaştım”.
Beləliklə, Mail IŞIKGİL MİRCEVAT AHISKALI ƏDƏBİYYAT MƏKTƏBİ ndə şairlik dərslərinə başlayır: “Her hafta cuma ertesi günü verdiği eğitime katılmaya başladım. İlk sunmuş olduklarımın şiir olmadığını anlamak benim için hiç zor olmamıştı. Yazabilme arzusuyla elimden geleni yapmaya çalışıyordum ama nafile”.
Bu məktəb şairlik və həm də insanlıq, mənəviyyat, əxlaq, mərifət məktəbi olur. Mircevat AHISKALI sadəcə şair deyil duyğulu, bilikli, ədəbli, əxlaqlı İNSAN yetişdirir, tələbələrinə özünə inam, ləyaqət duyğusu aşılayır. Qarşısındakıları ucaldır, ruhlandırır.
Mail IŞIKGİL Mircevat məktəbinin bu xüsusiyyətini belə təsvir edir: “Öncelikle bilinmelidir ki gerçek kişiliğimizi yeteneklerimiz değil yaptığımız seçimler gösterir! Kıymetli ÜSTADIM tanıştığımız gün; “Yazdıklarımın şiir olmadığını da!” söyleyebilirdi ama yapmadı. “Bunlar güzel şiirler ama daha iyisini de yapabilirsin.” demeyi tercih ederek bana öğretmeyi seçmişti. Zamanla şiir yazamayacağımı görmüş ve beni düz yazıya yönlendirmişti. Bunu da öyle bir şekilde yapmıştı ki bir an olsun ne gururumu ne şevkimi kırmadan aksine güçlendirerek yapmıştı...
Bununla da Mail IŞIKGİL MİRCEVAT MƏKTƏBİNİN bədii əsər yazan, roman janrında ixtisaslaşan dəyərli nümyəndəsinə çevrilir, Ustadının köməyi, himayəsi ilə yazıçı kimi yetişməyə başlayır:
“İki bin on üç senesinde yayınlanan ADAM EDEMEDİM isimli ilk çalışmamın konusunu da ismini de kıymetli ÜSTADIM vermişti. Roman okumayı çok seviyordum ama yazmak. Roman yazmanın bambaşka bir şey olduğunu anbean ondan öğrendim ve halende öğrenmekteyim var olduğu sürece de öğreneceğim. Kişinin içindeki yeteneği, güzelliği görmek ve onu meydana çıkarmak her yiğidin harcı değildir. Mircevat AHISKALI bunu benim ve benden başka çoğu kişide başarmıştır. Bunun somut örneği bizzat benim. İlk çalışmamın konusunu ve ismini belirlediğinde benim yapabileceğime benden çok inanıyordu. Bu inanç bana adeta güç veriyordu. Şiir hakkında edebiyat fakülteleri çoğu öğretmenden daha detaylı verdiği eğitimler veriyor, diğer yandan da bana özel zaman ayırıyordu. Ben ise arkadaşlarıma verdiği eğitimlere de katılıyordum”.
Mail IŞIKGİL Mircevat Məktəbindən qazandığı bilikləri də həm ədəbiyyat, həm də insanlıq baxımından yüksək qiymətləndirir: “Kendisini Ahıska Edebiyatı’na adamış olarak yazmaya başlamadan evvel kişinin bilmesi gerekenler hususunda defalarca bilgilendirme yaptı. Bir çalışmanın eser olabilmesi için içerisinde olmazsa olmazlar ve kesinlikle olmaması gerekenleri belirtti. Ben ise özenle not almaya çalışıyordum. Sonuçta bilindiği üzere her dörtlük şiir değil her yazan da şair değildir gerçeği gibi kelimeleri dizmekle de yazmış olmamak gibi bir hakikat vardı ortada. Ben ise gerçekten yazmak istiyordum. Hele ki Mevla’m tarafından bana kaynak olarak Mircevat AHISKALI gibi oluk oluk edebiyat akan nehir bahşetmiş iken. Dile getirmiş olduğum üzere okumak ile yazmak arasında muazzam boyutta fark vardır. Aynı zamanda bu farkla birlikte okumayan kişinin katiyen yazamayacağı gibi bir hakikatte mevcuttur. Hal böyle iken, yazmayı layıkıyla icra edebilmek için muhakkak okuması gerektiğini belirtmeden geçmek çok büyük yanlış olur zannımca!”
Mail IŞIKGİL Mircevat Məktəbindən aldığı bu biliklərin yalnız ədəbiyyat deyil, həyat, yaşam anlamında da dəyərli olduğunu vurğulayır: “Kişi yola çıkmadan evvel nerede olduğunu ve nereye varmak istediğini belirlemelidir. Aksi halde yol haritasını katiyen belirleyemez! Bunun ve çok daha fazlasının bilincinde olan kıymetli üstadım Mircevat AHISKALI önce bir karakter oluşturmam gerektiğini belirtti. Bir karakter olmalıydı anlatmak istediğimi yaşayacak olan. Yere ve zamana ihtiyacım vardı; vakaların yaşandığı, duygu ve düşünce harplerinin yaşanacağı. Bunlar ve çok daha fazlası hakkında detaylı bilgileri defalarca verdi. Bilindiği üzere başlamak çok zordur. Bu sebeple atalarımız; “Atılan ilk adım, yolun yarısına eş değerdedir.” demişlerdir.
Qədirbilən Mail IŞIKGİL USTADININ öyrəncilərinə olan psixoloji münasibətini, onları həvəsləndirməsini, ilhamlandırmasını da unutmur: “Çok çekiniyor olduğumu gören kıymetli üstadım Mircevat Ahıskalı’nın telkinleriyle besmele çekerek attım ilk adımı. Atılan ilk adımın ismi ise ADAM EDEMEDİM şeklinde oldu. Edebiyat dünyasına sunmayı başarmış olduğum dört çalışmam arasında belki en güzeli değildir ama benim için en kıymetlisidir. Sanırım hep en kıymetli çalışmam olarak kalmayı da başaracaktır çünkü o ilk çalışmamdır. ADAM EDEMEDİM isimli çalışmamda anlattığım vakalar aslında dün, bugün ve yarın yaşanmış ve yaşanacaktır. Hazin noktası bunu yaşayan kişinin bile farkında olmayışıdır. Eşini çok genç yaşta kaybetmiş ve yokluk içerinde oğlunu adam etmeye çalışan bir ana. Akrabaların desteğiyle eğitimine devam eden ve yokluğa tahammül edemediğinden zengin olma hırsına kapılan çok zeki bir çocuk. Eğitiminde oldukça başarılı olmasına rağmen maddi noksanlığı, öğrencilik yıllarında arkadaşları tarafından her fırsatta yansıtılır. Annesi her fırsatta maddiyatın aslında değersiz olduğunu, kişinin benimseyeceği karakterin, örfün, ahlakın ve dinin ehemmiyetini yani adam olmanın yollarını anlatır. İstediğin kadar anlat yahut istediğin dille anlat eğer kişi kullandığın dili bilmez ise o kişi karşısında dilsizden fakın yoktur. Eğitimini layıkıyla bitiren genç iş hayatında da başarılı adımlar atar ama adam olmak. İşte edebiyat dünyasına sunmayı başardığım ADAM EDEMEDİM isimli çalışmam bu temellerde iki bin on üç senesinde Emin Yayın Evi üzerinden sunulmuştur”.
Mail IŞIKGİL ilk romanından sonra ikinci əsərinə başlayır və onu da uğurla tamamlayır: “AYRILIK UÇURUMUNDAKİ VİSAL isimli çalışma şahsıma ait ikinci eser olup, iki bin on beş senesinde Sokak yayın grubu üzerinden yayınlanmıştır. Temel bağlamda bir aşk romanıdır ama farklı olması için çok çaba sarf ettiğimi daha doğrusu Üstadım Mircevat AHISKALI ile çok çaba harcadığımızı belirtmek isterim. Aşk romanı denildiğinde olmazsa olmazları olur kılarken diğer taraftan genelde olmayanları da eklemeye çalıştım. Aşk, hasret, öfke, nefret, özlem, hırs ve bunların eşliğinde örf-adet uyuşmazlığını, aklı-selim olmamanın sonuçlarını eklemeye çalıştım. Sonuçta iki kişi evlenir ve yeni bir aile doğar düşüncesinden ziyade iki aile birleşir ve yeni bir aile doğar düşüncesini taşımaktayım”.
Mircevat Məktəbindən öyrəndikləri ona imkan verir ki, artıq öz romanının təhlil etsin, haqqında fərqli düşüncələrini bildirsin, yəni bir filoloq kimi əsərinin obyektiv dəyərləndirsin:
“AYRILIK UÇURUMUNDAKİ VİSAL isimli çalışmam hakkında daha çok bilgi verme imkânım olmasına rağmen bir kısmını paylaşmakla yetineceğim.
-Ah Cengiz’im, bu soruyu kendime çok sordum.
-Sonuç!
-Bulabildiğim tek yanıt…
-E, devam et!
-Sensin.
-Ben mi? Ne demek istiyorsun? Yaşadıklarımıza hürmeten seni dinliyorum. Ve sen, bunun üzerine mi utanmayarak, benimle alay etmeye yelteniyorsun? Lanet olsun! Bu ne cüret?
-Hayır, asla! Lütfen beni yanlış anlama.
-O vakit, şu an yaptıklarına, yapmaya çalıştıklarına ne denir?
-Kavuşabilme, sevdiğine kavuşabilme mücadelesi… Sensin. Çünkü şu anda olduğu gibi mazide de delicesine seni sevmekteydim. Aldattığına dair duyduğum öfkem, sevdamın boyutundaydı. Delicesine sevdiğim beni aldatamaz, diyen yüreğimin intikam açlığıydı.
-Peki, ne oldu da şu an buradasın?”
Mail üçüncü eseri olan ŞÜPHE haqqında da düşüncələrini bölüşür: “İki bin on sekiz senesinde yayınlanmış olan ŞÜPHE gerek kapak tasarımı açısından gerekse teması açısından yayınlamış dört eserimden en çok dikkat çekmeyi başaran çalışmamdır. Tanıdığım ve tanımadığım kişilerden aldığım yorumlar ise genel çerçevede; “O kişinin yerinde kim olursa olsun şüpheyi tadardı.” şeklinde olmuştur. Bir çift düşünün, güzellik ve yakışıklılık açısından Londra sinemalarındaki beyaz tenli kişileri soluk gösteren. Bir çift düşünün, birbirlerini gerçekten seven ve huzura erişmeyi başarmış olan. Bir çift düşünün anne-baba olacaklarını hekimden işitmiş olan. Üstelik çocukları ikiz. Her şey yolundadır ta ki doğum anına kadar. Doğum anını kayda almak isterler. Birde ne görsün? Çocukların ikisi de esmer değil, zenci ve o anda bütün güzel duyguları yutmak için içine düşen şüphe! Daha detaylı bilgiler, ŞÜPHE isimli çalışmamda gizlidir”.
Mircevat Məktəbinin gerçək dəyəri, Mail IŞIKGİL və digər öyrəncilərin Ustadlarından dərs alaraq müxtəlif yazı türlərində, o cümlədən Ahıska ədəbiyyatında bu vaxta qədər zəngin ənənəsi olmayan, əsasən Şahismayıl Adıgünlünün əsərləri ilə təmsil olunan roman janrının, sərbəst şeirin, digər şeir növlərinin inkişafı ilə təsdiqlənir.
Mail IŞIKGİL ilk əsərlərindən sonra daha fəal çalışır və dediyi kimi, ardıcıl olaraq, yeni romanlarını yazır: “İki bin yirmi senesinde yayınlanmış olan dördüncü eserim ismi ise HATIRALAR ÇALINAMAZ şeklindedir. Diğer üçü roman sıfatına layık görmüş iken bu eserim için hikâye sıfatını seçtim. İnsan hayatı incelendiğinde görülen vakalar o an sıradan algılanıyor olsa da bakmayı bırakıp, görmeyi başlayan kişi için ders alınacak o kadar çok şey görür ki. Ben bu çalışmamla yaşanmış yahut yaşanabilir vakalardan yararlanarak okuyan kişilere küçük mesajlar vermeye çalıştım. Çoğu hikayem tam anlamıyla hayal ürünüyken, birkaç tanesi ise yaşanmış olaylardan aldığım dersleri yansıtmaya çalıştım. Özellikle yaşanmış olanlar üzerinde karakterlerin ismi, vakanın yeri ve yaşandığı zamanı değiştirmeyi tercih ettim. Böyle yapmaktaki arzum ise HATIRALAR ÇALINAMAZ isimli çalışmamı okuyan kişi burada beni anlatmış diyemesin. Böylelikle kişinin gururunu zedelememiş olurum. Her ne kadar onu anlatmış olsam da. Diğer bir yandan okuyan kişi birinde olmasa da diğer bir hikâyede kendisini bulmayı başarmasını sağlamış olmaktır. HATIRALAR ÇALINAMAZ içerisindeki hikayelerin bir kısmını vererek sonlandırmak istiyorum. Örneğin; Acı Hatıralar, İhanetin Bedeli, Her Gerçek Göründüğü Gibi Değildir, Dr. Cemal, Saygı, Dilsiz, Yalnızca Diploma Yetmiyor, Suç Kimin, Vatan Sağ Olsun vs…”
Beləliklə, türk dünyasında və ümumən sünya ölkələrində unikal bir İNSAN və unikal bir ƏDƏBİ HADİSƏ – fədakar ziyalı, Vətən mücahidi, görkəmli şair, nasir, ədəbiyyatşünas, USTAD sənətkar Mircevat Ahıskalı və onun yaratdığı, fövqəladə uğurla fəaliyyət göstərən, bir çox şair və nasirlərin yetişdiyi, onlarla roman, yüzlərlə orijinal şeir yazıldığı, sürgündə olan xalqın milli ruhunu ədəbiyyat vasitə silə yaşadan MİRCEVAT AHISKALI MƏKTƏBİ sürgün olunmuş Ahıska türklərinin milli varlığında, etnik mədəniyyətində, təhsil və etnopedaqojidə, son nəticədə, vətənə dönüş mücadiləeində böyük rol oynayacaq mühüm ictimai-mədəni hadisədir. Bizlərin borcu isə Mircavat Hocamıza vəfa borcumuzu ödəmək, onun milli amallı fədakar fəaliyyətinə yardımçı olmaqdır.
ASİF HACILI,
Filologiya elmləri doktoru, professor
elm.info.az
ZiM.Az
.
Muəllif huquqları qorunur. Məlumatdan istifadə etdikdə istinad mutləqdir.
