
2025-ci il iyulun 10-da Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun mərkəzi qərargahında Fondun aparat rəhbəri Fəxri Valehoğlu-Hacıyevin müəllifi olduğu “Azərbaycan–Gürcüstan münasibətləri (1918–1922-ci illər): Diplomatik missiyaların fəaliyyəti prizmasından baxış” adlı kitabın təqdimat mərasimi keçirilib.
Azərbaycan Respublikası diplomatik xidmət orqanları əməkdaşlarının peşə bayramına həsr olunan tədbirdə Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti. professor Aktotı Raimkulova, Beynəlxalq Türk Akademiyasının Prezidenti, akademik Şahin Mustafayev, TÜRKPA-nın baş katibinin müavini Sakı Sadıqov, Milli Məclisinin üzvləri, Xarici İşlər, Təhsil, Müdafiə nazirliklərinin, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin və Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin rəsmiləri, Azərbaycanın bəzi xarici ölkələrdəki səfirləri və baş konsulları, eləcə də Türk ölkələrinin və Gürcüstanın Azərbaycandakı diplomatik təmsilçiliklərinin səfir və müşavirləri, görkəmli alimlər və ziyalılar iştirak ediblər.

Tədbir Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti, Qazaxıstan Respublikasının dövlət xadimi, Əməkdar mədəniyyət işçisi, sənətşünaslıq elmləri doktoru, professor Aktotı Raimkulovanın açılış nitqi ilə başlayıb.
Professor Aktotı Raimkulova əvvəlcə qonaqları səmimi salamlayıb, sonra Fondun yaranma tarixi, son illərdə həyata keçirdiyi əsas layihələr, uğurlu beynəlxalq əməkdaşlıq proqramları və yeni təşəbbüslər barədə ətraflı məlumat verib. Qeyd edib ki, qurum 2012-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin təşəbbüsü və Qazaxıstan, Qırğızıstan və Türkiyə liderlərinin dəstəyi ilə yaradılıb və o vaxtdan bəri türk mədəni irsinin qlobal miqyasda təbliği istiqamətində fəal beynəlxalq fəaliyyət göstərir.

Həmçinin, xüsusilə də gənclərlə iş sahəsinə toxunan Fondun prezidenti Aktotı Raimkulova, bildirib ki, artıq Qazaxıstan, Qırğızıstan və Özbəkistan universitetlərində Türk İrsi Mərkəzləri fəaliyyət göstərir, yaxın zamanlarda oxşar mərkəzlərin Azərbaycan, Türkiyə, Türkmənistan və hətta Polşada da açılması planlaşdırılır. Həmçinin söyləmişdir ki, yaxın gələcəkdə Fond tərəfindən rəqəmsal mədəniyyət və irs bazası yaradılacaq.
Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Aktoti Raimkulova daha sonra qeyd edib ki, təqdim olunan nəşr Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ilə Gürcüstan Demokratik Respublikası arasında qeyd olunmuş dövrdə diplomatik və siyasi münasibətlərin təhlilinə həsr olunub. Bu kitab yalnız tarixi araşdırma xarakteri daşımır, eyni zamanda xalqlar arasında mədəni körpülərin möhkəmləndirilməsinə xidmət edən dəyərli bir təşəbbüsün göstəricisidir.

“Azərbaycan və Gürcüstan əsrlər boyu qarşılıqlı hörmət və strateji əməkdaşlıq əsasında münasibətlər nümayiş etdirir”, – deyən professor Aktoti Raimkulova vurğulayıb ki, iki ölkə arasında diplomatik əlaqələrin araşdırılmasının regionun ortaq mədəni irsinin və tarixi ənənələrinin daha dərindən dərk olunmasına şərait yaratdığını bildirib.
Çıxışının sonunda professor Aktoti Raimkulova tədbirdə iştirak edən Azərbaycan diplomatlarını peşə bayramları münasibətilə təbrik edib.

Tədbirdə kitabın müəllifi Fəxri Hacıyev çıxış edib. O, qeyd edib ki, Gürcüstanın coğrafi mövqeyi əsrlər boyu türk xalqları arasında bir körpü rolu oynayıb və bu amil bu gün də öz aktuallığını qoruyur.
“Bizi birləşdirən çox sayda amil var. Gürcü xalqının mədəniyyəti, mənəvi dəyərləri, mətbəxi və daha bir çox sahələr türk xalqlarının ənənələri ilə sıx bağlıdır. Bu baxımdan kitabın məhz Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun xətti ilə çap olunması xüsusi əhəmiyyət daşıyır”, – deyən müəllif onu da vurğulayıb ki, bu gün Gürcüstan bütün türk dövlətləri ilə etibarlı tərəfdaşlıq münasibətləri qurur və gələcəkdə türk əməkdaşlıq qurumlarında müşahidəçi statusu qazanmağa səmimi istək var.

“Bu kitab klassik mənada elmi tədqiqat işi deyil. Bu, dərin şəkildə yenidən nəzərdən keçirilmiş və faktiki olaraq yenidən yazılmış bir əsərdir”, – deyən F.Hacıyev həmçinin Tbilisidəki diplomatik fəaliyyəti zamanı şəxsi xatirələrini bölüşüb. Bildirib ki, səfirlikdə və baş konsulluqda çalışarkən tez-tez düşünürdü ki, yüz il əvvəl Azərbaycanın adından burada kimlər diplomatik missiya aparıb, onların qarşısında hansı vəzifələr olub, kimlərlə görüşüblər, harada yaşayıblar?
“Əldə olan mənbələrdə kifayət qədər məlumatın olmaması məni narahat edirdi. Hər dəfə düşünürdüm ki, münasib vaxt gələcək, vaxt ayırıb gürcü dilini öyrənəcəyəm və bu mövzunu daha dərindən araşdıracağam, amma hər dəfə təxirə salırdım”, – deyə o əlavə edib.

F.Hacıyev bildirib ki, Prezident İlham Əliyev Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi ilə bağlı Sərəncam imzaladıqdan sonra bütün səfirliklərə göndərildi və konkret tapşırıqlar verildi: fəaliyyət göstərdikləri ölkələrdə Cümhuriyyət irsi ilə bağlı materialları toplamaq, araşdırmaq və toplanmış materialları mərkəzə - Bakıya göndərmək. Elə həmin sərəncamı rəhbər tutaraq, arxiv sənədləri və yeni tədqiqat materialları əsasında həmin bu kitabı hazırladım və oxuculara yeni tarixi baxış təqdim etdim.

Təqdimat mərasimində Beynəlxalq Türk Akademiyasının prezidenti, akademik Şahin Mustafayev,

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisin deputatı Rizvan Nəbiyev,

AMEA Tarix İnstitutunun direktoru, kitabın elmi redaktoru, tarix elmləri doktoru, professor Kərim Şükürov,

Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin Kadrlar idarəsinin rəisi Raman Məmmədov,

Azərbaycan Respublikasının Türkmənistandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Qismət Gözəlov,

Azərbaycan Respublikası Müdafiə nazirliyinin rəsmisi Elcan İmamverdiyev,

tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi Solmaz Tohidi-Rüstəmova,

filologiya üzrə elmlər doktoru, professor, Bədirxan Əhmədli,

filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Asif Hacılı
və b. çıxış edərək təqdim olunan monoqrafiyanı yüksək dəyərləndiriblər, onun Azərbaycan və ümumilikdə Türk tarixşünaslığına mühüm töhfə olduğunu vurğulayıblar. Çıxışlarda bu istiqamətdə elmi fəaliyyətin gələcəkdə də davam etdirilməsinin vacibliyi xüsusi qeyd olunub.

Eyni zamanda, Azərbaycan diplomatiya irsinə göstərdiyi diqqət və dəstəyə görə Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti, professor Aktotı Raimkulovaya təşəkkürlərini ifadə ediblər.

AYB-nin Gənclər Şurasının sədri, Prezident təqaüdçüsü Fərid Hüseynin aparıcılıq etdiyi tədbirdə görkəmli elm və mədəniyyət xadimləri, tanınmış alimlər, dövlət rəsmiləri, diplomatlar, ictimai-siyasi xadimlər, media təmsilçiləri, həmçinin, xarici ölkələrin Azərbaycan Respublikasında akkreditə olunmuş səfirləri, diplomatik korpusların nümayəndələri və b. iştirak ediblər.




Təqdimat mərasimində AzTU-nun “Ziya” qəzetinin, "ZiM.Az", "Ziya.info.Az" və "Elm.İnfo.Az" saytlarının baş redaktoru, eyni zamanda, "TURAN" İnformasiya Mərkəzinin və Turan.İnfo.Az saytının rəhbəri, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Prezident təqaüdçüsü MÜŞFİQ BORÇALI da iştirak etmiş, redaksiya heyətimiz adından müəllifi yeni uğuru münasibətilə ürəkdən təbrik etmiş və ona yeni-yeni nailiyyətlər arzulamışdır.
Müşfiq BORÇALI,
ZiM.Az



.