Mədəd COŞQUN - 80
Fikirlərini şeirləri, əsərləri və ya publisistikası vasitəsilə ən qısa yolla çatdıran ədibləri tanımaq istəyirikmi? Bu sualın düşündürdüyü bir kimsə varmı? Varsa, onlardan biri də mənəm. Bu il çoxlarının “ustadım” dediyi, şeirləri barədə fikrini öyrənmək üçün müraciət etdiyi, kitabına ön söz aldığı, Borçalı və Türk dünyası məsələsində ictimai-siyasi, bəlkə də poetik fikir söyləməyini vacib hesab elədiyi, hələ on illər əvvəl də sonradan dünya şöhrəti qazanacaq ədiblərin xeyir-duasını aldığı şair-publisist Mədəd Coşqunun 80 yaşı tamam olur.
Öz aramızdı, sonuncu cümləm lap Orxan Pamukun uzun-uzadı nöqtə-vergüllü ifadələrinə bənzədi, deyəsən. Orxan Pamukun elə cümlələri var ki, az qala bir vərəqə padşahlıq edir. Mədəd Coşqununsa iki hecalı şeirləri var. Fikrini bu qədər qısa yolla çatdırmağı bacarır. Orxan Pamuk “qibləsizlik” edərək “Nobel”in diqqətini çəkmək üçün M.C.Rumi ilə Ş.Təbrizinin ilahi yox, məhz cismani və yaxud da bioloji eşqindən bəhs edir, mədəniyyətimizi Avropa çılpaqlığına sürükləyir, Türkün namusunu şübhə altına alır, Mədəd Coşqununsa şeirləri qədim Türk mədəniyyətinə, Allah eşqinə sadiq qalır. Orxan Pamukun “Qalib”i qaçmış arvadı ilə qayınının axtarışına çıxır, Mədəd Coşqunsa bu cür əxlaqın, belə tərbiyənin Türkə dəxli olmadığını poeziyası vasitəsilə təsvir edir. Orxan Pamuk sözün başına torba keçirdib küçə-küçə gəzdirir, sözü “Qara Ömər”in yağlı kəməndi ilə boğdurur, sonra da başını kəsib içi balla dolu tüklü torbanın içinə salır, vahiməyə düşdükdə isə başın üzərində əməliyyat eləməyə başlayır, sonda isə öz başını (Qara Ömərin) güdaza verir, amma Mədəd Coşqun sözü Allahla müqayisə edir, ilk sözün ona məxsus olduğunu deyir. Orxan Pamukun yaşadığı mühit siyasi cəhətdən daha yetkindir, bu mihit onun əsərlərini Avropanın başına çıxartmağı bacarır, Mədəd Coşqunun yaşadığı mühit isə acizliyini tərk edə bilmir, başı neft zəhrimarın gətirdiyi milyardlara qarışdığından ədəbiyyatçılar barədə düşünmək heç yadına da düşmür. Mənim məqsədim nə Orxan Pamuku tənqid eləməkdi, nə də Mədəd Coşqunun təbliğiylə məşğul olmaqdı. Dediyim odur ki, Mədəd müəllimin də təxəllüsü elə-belə deyil. O, elə dağ çayı kimi, boyu az qala uca dağlara çatacaq şəlalələr qədər, kükrəyəndə palıd ağaclarını kökündən qoparacaq tufanlar qüdrətində, lap elə Amerika materikini təhdid eləyən fırtınalar səviyyəsində, bir həmlə ilə Afrini azad edəcək şücaətində, bunun dalınca da nəfəsini dərmədən Qarabağı işğaldan azad edəcək cəsarətində olan coşqun şairdir (deyəsən bu cümləm yenə də Orxan bəyi xatırlatdı haa). İnanmırsınızsa şeirlərini tapıb oxuyun. Görərsiniz ki, bu dövrün bir Mədədi var, o da şair Mədəd Coşqundur. Onun yubiley ərəfəsində yazdığım bu söz inanıram ki, böyüyəcək.
Ha çalışdım ki, qısa yazım, alınmadı. 80 yaşın mübarək sevimli ustadım – Mədəd Coşqun!
Elbəyi Cəlaloğlu,
Bakı, 22 fevral 2018-ci il.
turan.info.az
.
Muəllif huquqları qorunur. Məlumatdan istifadə etdikdə istinad mutləqdir.